Ze względu na ustawienie zębów górnych względem dolnych rozpoznaje się:

• Zgryz otwarty – zgryz w którym między zębami górnymi a dolnymi możemy dostrzec prześwit czyli zęby górne nie kontaktują się z zębami dolnymi
• Zgryz głęboki – zgryz w którym zęby górne zakrywają zęby dolne powyżej normy np. w odcinku przednim zęby górne zakrywają powyżej 2/3 wysokości zębów dolnych
• Tyłozgryz – zgryz w którym zęby górne znajdują się znacznie przed zębami dolnymi, co powoduje cofnięcie zębach żuchwy w stosunku do zębów szczęki
• Przodozgryz  – zgryz w którym zęby przednie dolne znajdują się przed zębami górnymi
• Zgryz krzyżowy  – zgryz w którym którykolwiek z zębów dolnych jest położony na zewnątrz w stosunku do zębów górnych, prawidłowo wszystkie zęby górne powinny być na zewnątrz dolnych
• Stłoczenia – zgryz w którym z powodu braku miejsca zęby są obrócone lub położone na zewnątrz lub do wewnątrz w stosunku do innych zębów
• Zęby odseparowane – zgryz w którym z powodu nadmiaru miejsca zęby są tak położone że nie kontaktują ze sobą a między nimi znajdują się widoczne „szpary”

 Rodzaje aparatów ortodontycznych stosowanych w naszym Gabinecie

1. aparaty stałe cienkołukowe:

• zamki kryształowe,
• zamki metalowe klasycznej wielkości,
• zamki metalowe mini (30 % mniejsze),
• zamki metalowe bezniklowe – przeznaczone dla alergików,
• zamki tytanowe – przeznaczone dla alergików,
• zamki samoligaturujące (Smart-Clip 3M)-technika niskiego tarcia.

2. aparaty stare grubołukowe:

• aparaty do szybkiego rozszerzania szczęki –RME ze śrubą hyrax,
• aparat SUS  do leczenia wad dotylnych,
• aparat z kolcami do leczenia zgryzów otwartych,
• aparat z koralikiem do likwidacji nawyku ssania palca,
• aparat bihelix, ekspandery, rotatory  do rozbudowy poprzecznej szczęki,
• stałe utrzymywacze przestrzeni.

3. aparaty zewnątrzustne tzw. wyciągi:

1. headgear,
2. maska Petite’a.

4. aparaty wyjmowane:

• płytowe tzw. mechaniczne,
• blokowe – czynnościowe,
• Clear Aligner,
• płytki i szyny retencyjne.

 

Leczenie wad zgryzu można zacząć w każdym wieku chociaż przeważnie leczenie jest rozpoczynane w okresie  wymiany uzębienia, kiedy dziecko ma już stałe siekacze i szóstki.

U dzieci najczęściej występuje tyłozgryz oraz zgryz otwarty, które to wady przeważnie są następstwem ssania smoczka, palca czy obgryzania paznokci. Natomiast u młodzieży i osób dorosłych najczęściej występują nieprawidłowości zębowe (zęby obrócone, przemieszczone, zęby rosnące poza łukiem. Wady zgryzu koryguje się za pomocą aparatów ortodontycznych, które dzieli sie na stałe i ruchome.

Aparat ruchomy przeznaczone są przede wszystkim dla dzieci (do 13. roku życia), a ich głównym zadaniem jest wpływ na rozwój kości szczęk. Aparaty ruchome najczęściej wykonane są z akrylu składają się z elementów utrzymujących (klamry) i mechanicznych (śruby, sprężyny). Aparaty te nosi  się w czasie nocy oraz przez minimum 4 godz. dziennie, jednak im dłuższy czas noszenia tym szybsze wyleczenie wady. Okres leczenie aparatami ruchomy wynosi około 3-4lat.

Aparaty stałe składają się widocznych na powierzchni zęba przyklejonych zameczków,  pierścieni zakładanych na zęby trzonowe oraz drutów przebiegających między zamkami a pierścieniami, które systematycznie , średnio raz na miesiąc są wymieniane. Aparaty stałe zakłada się na około 2 lata, po czym następuje leczenie podtrzymujące uzyskaną korekcję wady za pomocą innych aparatów bądź specjalistycznych szyn.

Leczenie wad zgryzu można rozpocząć praktycznie w każdym wieku, to istnieją pewne przeciwwskazania, które uniemożliwiają założenie aparatu ortodontycznego. Należą do nich:

• próchnica
• parodontoza
• zła higiena jamy ustnej
• stany zapalne jamy ustnej
• brak motywacji ze strony pacjenta
• duży stopień niepełnosprawności fizycznej i umysłowej
• niektóre schorzenia ogólne

Jak dbać o aparaty

W czasie noszenia aparatu stałego należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny jamy ustnej:

• zęby należy starannie myć po każdym posiłku
• należy stosować specjalne szczoteczki do zębów (z rowkiem pośrodku)
• do miejsc między zamkami należy stosować specjalne szczoteczki  jednopęczkowe ortodontyczne
• należy używać past do mycia zębów i płynów do płukania ust z dużą zawartością fluoru
• należy czyścić przestrzenie międzyzębowe grubymi nićmi

W celu dodatkowej ochrony elementów aparatu ortodontycznego przed odkształceniem lub odklejeniem należy przestrzegać następujących zasad:

• należy unikać jedzenia owoców pestkowych
• należy wyeliminować  słodycze zwłaszcza cukierki typu żelki czy ciągutki
• należy unikać twardych produktów np. suszonych kiełbas, kości z kurczaka

Jeśli dojdzie do uszkodzenia aparatu należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który prowadzi leczenie i naprawę aparatu.

Zalecenie dla Pacjentów w trakcie leczenia ortodontycznego (przy stałym aparacie)

Należy pamiętać, że sukces leczenia ortodontycznego zależy w znacznym stopniu od pacjenta, który musi ściśle współpracować z lekarzem prowadzącym leczenie i bezwzględnie wypełniać zalecenia. Ortodonta odpowiedzialny za Państwa leczenia nie może odpowiadać za Państwa zaniedbania.

 

1. Higiena jamy ustnej. Naklejone elementy aparatu ortodontycznego są miejscem

zwiększonej retencji płytki nazębnej i resztek pokarmowych. Z tego względu podczas

leczenia ortodontycznego należy dokładnie myć zęby pastą po każdym posiłku i używać

płynu do płukania jamy ustnej. Należy stosowaćśrodki dostępne na rynku, zawierające fluor

(chyba, że lekarz zaleci inaczej). W przypadku niestosowania się do powyższego zalecenia,

dla zachowania zdrowych zębów, lekarz może zadecydować o konieczności zdjęcia aparatu.

2. Przestrzeganie harmonogramu wizyt. Wizyty ortodontyczne odbywają się w zależności

od rodzaju aparatu co 4-8 tygodni. Nie zgłaszanie się na wizyty powoduje przedłużenie

leczenia i zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań. W przypadku uszkodzenia aparatu

konieczne są dodatkowe wizyty w celu usunięcia usterki i zabezpieczenia prawidłowego

działania aparatu.

3. Czynne uczestniczenie w procesie leczenia. Niektóre procedury leczenia aparatem stałym

wymagają aktywnego uczestnictwa pacjenta w procesie leczenia. Dotyczy to konieczności

codziennego noszenia wyciągów międzyszczękowych, wyciągów zewnątrzustnych i aparatów

retencyjnych itd.. Brak zaangażowania i systematyczności ze strony pacjenta spowoduje

zahamowanie postępów leczenia. Konieczne jest też zgłaszanie na bieżąco swoich

spostrzeżeń, dyskomfortu i niepokoju dotyczącego leczenia. Dobra komunikacja pacjentlekarz

zwiększa twoje bezpieczeństwo.

4. Wzmożona ostrożność. Aparat jest z założenia tymczasowo naklejony na zęby pacjenta,

gdyż istnieje konieczność jego bezpiecznego zdjęcia po zakończeniu aktywnego leczenia. Z

tego powodu jest on narażony na uszkodzenia w przypadku braku ostrożności ze strony

pacjenta. Najważniejsze jest uważne spożywanie twardych pokarmów. Nóż i widelec jest

najlepszym przyjacielem pacjenta w trakcie leczenia. Twarde pokarmy należy kroić na małe

kawałki tak aby nie odgryzać ich przednimi zębami. Nie należy też manipulować przy

aparacie np.: długopisem, ołówkiem lub palcem.

Stan po leczeniu jest wypadkową zbiorowego wysiłku ortodonty, personelu gabinetu, ale

również pacjentów i ich rodziców. Twój piękny uśmiech i zdrowie zębów zależy również od

ciebie.

 

5. Stawy skroniowo-żuchwowe. Ból w stawie skroniowo-żuchwowym może wystąpić

bez lub podczas leczenia ortodontycznego. Najczęściej wywołuje je nadmierne

zaciskanie i zgrzytanie zębami. Dolegliwości mogą spowodować również stany

pourazowe, reumatoidalne zapalenie stawów, wrodzone skłonności do zaburzeń w

stawach. Pojawiające się dolegliwości należy natychmiast zgłosić ortodoncie, gdyż

mogą wymagać konsultacji ze specjalistą.

6. Urazy spowodowane aparatami ortodontycznymi. W trakcie leczenia

ortodontycznego mogą wystąpić uszkodzenia tkanek twardych i miękkich jamy ustnej.

Szczególnie w pierwszych dobach po założeniu aparatu na języku i policzkach

pojawiają się drobne otarcia (dolegliwościom może zapobiec użycie wosku

ortodontycznego). Dolegliwości te znikają po okresie adaptacji i nie mają znaczenia

praktycznego. Podczas zdejmowania aparatu ortodontycznego może dojść do

uszkodzenia szkliwa i wszelkiego rodzaju uzupełnień. Dotyczy to szczególnie

aparatów estetycznych.

7. Nawroty. Zakończone leczenie ortodontyczne nie gwarantuje idealnie prostych zębów

do końca życia. W celu utrzymania pozycji zębów wymagane jest noszenie

indywidualnie dobranych retejnerów zgodnie z zaleceniami ortodonty. Pomimo

wszystko zmiany ustawienia zębów mogą wystąpić z przyczyn naturalnych jak

nawyki: tłoczenie języka, oddychanie przez usta oraz wzrost i starzenie. Niewielkie

stłoczenia, szczególnie siekaczy dolnych, pojawiają się z czasem i często muszą być

zaakceptowane.

 

Śruba RPE Philosophy 1 chroniona jest kilkoma międzynarodowymi patentami.

Ortodoncja nie jest nauką ścisłą. Nie sposób przewidzieć wszystkich następstw leczenia
aparatem stałym. Nawet standardowe i sprawdzone procedury mogą u indywidualnych
pacjentów wywołać nieprzewidziane reakcje. Ortodonta prowadzi leczenie według planu
zaakceptowanego przez pacjenta i zakładającego najlepszy możliwy wynik, jednak nie można
zagwarantować pełnej satysfakcji z osiągniętego rezultatu i braku powikłań. Poniżej
przedstawiamy najczęściej zdarzające się powikłania:

1. Próchnica zębów i odwapnienia. Aparaty ortodontyczne nie powodują próchnicy, są
jednak miejscem dodatkowej retencji resztek pokarmu i płytki nazębnej.
Nieprawidłowa higiena (patrz zalecenia dla pacjenta ortodontycznego) może
powodować zwiększone ryzyko próchnicy i odwapnień. Najbardziej
charakterystyczne są białe plamy w kształcie półksiężyca powstające pomiędzy linią
dziąsła a zamkiem ortodontycznym. Są one trudne do zlikwidowania i w przypadku
ich pojawienia się lekarz może zalecić zdjęcie aparatu. Należy również podkreślić,
że noszenie aparatu stałego nie zwalnia pacjenta z profilaktycznych wizyt
i przeglądów u stomatologa co najmniej co 6 miesięcy.
2. Obrzęk dziąseł i choroby przyzębia. Problemy z przyzębiem mogą pojawić się na
każdym etapie leczenia ortodontycznego, a najczęściej spowodowane są
niedostateczną higieną. Może je wywołać również specyficzna flora bakteryjna i
obciążenie genetyczne. W takim wypadku konieczna jest wizyta u specjalisty
periodontologa i kontrole co 3-6 miesięcy. Pacjent z chorym przyzębiem może być
leczony aparatem stałym, lecz powinno się to odbywać wyłącznie w okresie remisji
choroby. Aktywna choroba przyzębia jest bezwzględnym przeciwskazaniem do
leczenia ortodontycznego. Warto też podkreślić, że choroba przyzębia pojawia się
bardzo rzadko. Najczęściej występuje proste zapalenie dziąsła (obrzęk i krwawienie),
które mija natychmiast po wdrożeniu prawidłowej higieny.
3. Skrócenie korzeni zębów. Podczas leczenia ortodontycznego u 70% pacjentów
dochodzi do skrócenia korzeni zębów o różnym nasileniu. Niestety nie można
przewidzieć, których pacjentów może dotyczyć ten problem. Nieznaczne skrócenie
długości korzeni nie powoduje żadnych negatywnych następstw. Wyłącznie
agresywne skracanie się korzenia zęba jest wskazaniem do przerwania leczenia.
W celu kontroli procesu należy wykonywaćśródlecznicze zdjęcia radiologiczne.
4. Czas leczenia. Czas leczenia zależy od wielu czynników: nasilenia wady, potencjału
wzrostu i wieku pacjenta oraz jego współpracy. Przeciętny czas aktywnego leczenia
ortodontycznego wynosi 2 lata. Może ulec wydłużeniu, jeśli wystąpi nieprzewidziany
niekorzystny wzrost, jeśli sprowadzane są zęby zatrzymane lub leczone są ciężkie
wady morfologiczne. Modyfikację czasu leczenia może spowodować również
indywidualna różna podatność tkanek pacjenta (kości i tkanek miękkich)
na zastosowane siły ortodontyczne. Podany czas obejmuje wyłącznie leczenie
aktywne. Następnie wymagany jest okres retencji (często dożywotni). Znaczne
wydłużenie czasu leczenia następuje w przypadku braku współpracy ze strony
pacjenta tj. nieterminowego zgłaszania się na wizyty i odklejania zamków i innych
mechanicznych uszkodzeń aparatu.

5. Stawy skroniowo-żuchwowe. Ból w stawie skroniowo-żuchwowym może wystąpić
bez lub podczas leczenia ortodontycznego. Najczęściej wywołuje je nadmierne
zaciskanie i zgrzytanie zębami. Dolegliwości mogą spowodować również stany
pourazowe, reumatoidalne zapalenie stawów, wrodzone skłonności do zaburzeń w
stawach. Pojawiające się dolegliwości należy natychmiast zgłosić ortodoncie, gdyż
mogą wymagać konsultacji ze specjalistą.
6. Urazy spowodowane aparatami ortodontycznymi. W trakcie leczenia
ortodontycznego mogą wystąpić uszkodzenia tkanek twardych i miękkich jamy ustnej.
Szczególnie w pierwszych dobach po założeniu aparatu na języku i policzkach
pojawiają się drobne otarcia (dolegliwościom może zapobiec użycie wosku
ortodontycznego). Dolegliwości te znikają po okresie adaptacji i nie mają znaczenia
praktycznego. Podczas zdejmowania aparatu ortodontycznego może dojść do
uszkodzenia szkliwa i wszelkiego rodzaju uzupełnień. Dotyczy to szczególnie
aparatów estetycznych.
7. Nawroty. Zakończone leczenie ortodontyczne nie gwarantuje idealnie prostych zębów
do końca życia. W celu utrzymania pozycji zębów wymagane jest noszenie
indywidualnie dobranych retejnerów zgodnie z zaleceniami ortodonty. Pomimo
wszystko zmiany ustawienia zębów mogą wystąpić z przyczyn naturalnych jak
nawyki: tłoczenie języka, oddychanie przez usta oraz wzrost i starzenie. Niewielkie
stłoczenia, szczególnie siekaczy dolnych, pojawiają się z czasem i często muszą być
zaakceptowane.